Onder mijn warm laken verscholen kruip ik in het leven van Lucia.
“De wereld is vol mensen die hun leven op zoek blijven naar het wonder van de liefde zonder het ooit te zien. Het is heel simpel en vanzelfsprekend, maar onvindbaar voor wie ernaar zoekt. Het enige wat nodig is, is een andere kijk. Die kun je de mensen niet leren. Alles wat je kunt doen, is je verhaal vertellen.” (p78)
Wanneer mijn ogen dwaalden over de pagina’s werd het me al snel duidelijk dat het om een liefdesverhaal ging. Een verhaal dat wordt verteld vanuit het perspectief van een jonge vrouw, Lucia. Lucia is verliefd op Casanova, maar hij moet eerst zijn studies afmaken in Venetië. Tijdens zijn afwezigheid krijgt Lucia de pokken, deze vreselijke ziekte maakt van haar aangezicht een ware verschrikking voor diegene die ernaar moet kijken.Hier starten de problemen, Lucia wil haar geliefde natuurlijk niet kwetsen. Ze staat voor een dilemma en vlucht weg van haar ouderlijk huis in Pasiano en trekt de wereld in.
Tijdens de rondtrek van Lucia komt de lezer zeer veel elementen vanuit de Verlichting tegen. Zelf ken ik zeer weinig van deze periode omdat geschiedenis mij niet zozeer aanspreekt. Voor deze roman had ik dan ook nog nooit een historische roman in mijn handen gehad, laat staan dat ik er al een had gelezen. Japin heeft een zeer breed bereik van woordenschat. De lezer krijgt op een zeer subtiele manier te maken met allerlei woorden die verwijzen naar een vorige periode. Daardoor kreeg ik het gevoel dat ik me werkelijk in deze tijd bevond. Door het taalgebruik van Japin (dat ik zeker en vast kan appreciëren) word je als het ware in het verhaal gezogen waardoor je je geen seconde kan vervelen.
“Meer dan de uitkomst is het de keuze zelf die ons vertwijfelt. Het is de twijfel die ons onrustig maakt. Alleen in de meest extreme situaties, zodra wij voelen dat we aan ons lot niets meer kunnen veranderen, worden de gedachten uitgeschakeld. Eindelijk durven wij te vertrouwen op onze intuïtie. Die laat voor aarzeling geen ruimte. We geven ons over aan onze eerste impuls. Zo vinden wij rust. Zo overleven wij.” (p. 174)
Door slechte keuzes en een gebrek aan geld komt Lucia op het slechte pas terecht. In Amsterdam maakt ze kennis met de wereld van vieze mannen en vuile kamers, maar vooral met misbruik van haar lichaam. Het vorige citaat geeft weer hoe Lucia zich voelt in deze periode vol gruwel. Deze periode werd zeer gedetailleerd neergeschreven door Japin. Na het opzoeken van informatie ben ik namelijk te weten gekomen dat Japin gebruik heeft gemaakt van waargebeurde feiten uit de 18de eeuw. Dat verklaart natuurlijk waarom ik helemaal door de verteller werd meegenomen in de tragische opnames uit haar leven. ‘Een meisje van plezier’ is Lucia voor een lange tijd geweest. Een meisje van plezier mag ik het eigenlijk niet noemen, want het is niet zo dat Lucia dit beroep beoefende om haar plezier. Lucia heeft gevochten voor haarzelf en heeft veel tegenslagen gekend omwille van de vervormingen in haar gezicht. De pokken hebben hun strepen nagelaten op haar gezicht maar dit is niet te vergelijken met wat een invloed Casanova op haar had.
Jaren na hun eerste ontmoeting, treffen deze twee personen elkaar terug aan. Casanova weet echter niet dat het om Lucia gaat omdat, zij een sluier draagt. Het moment waarop Lucia vertelde dat zij haar gezicht zou verbergen onder een sluier vond ik schitterend.
“Zoveel jaren was het mij gelukt mijn mismaaktheid aan de buitenkant te houden, maar door verbittering was ze uiteindelijk dan toch naar binnen geslagen. Ik vreesde voor mijn ziel, en zag geen andere redding dan de smet die mij anders maakte dan anderen voor de buitenwereld te verbergen, zoals ik dat in Venetië een keer had gedaan. Zonder te vermoeden dat ik op deze wijze mijn zwakste punt tot mijn sterkste zou maken, besloot ik mij voortaan te sluieren.” (p. 183)
Ik was heel ontroerd en kon echt met haar meeleven. Ik was blij dat zij haar leven terug kon oppikken en verder kon gaan ‘zonder’ haar handicap. De tijd van vieze mannen was voorbij, zij kon haar focussen op rijkere mannen die haar aanspraken.
Het vorige citaat geeft ook al een kleine aanleiding naar een latere passage in het verhaal. Lucia wekte mijn nieuwsgierigheid op, ik wou verder lezen om te weten te komen hoe het verhaal zou vorderen. Dit boek las dan ook als een sneltrein. In een paar dagen was het uit, normaal neem ik veel langer mijn tijd om een boek door te nemen maar dat was hier niet nodig. Bezonken rood moest worden weggelegd om de drama te doen bezinken maar dat was hier niet het geval. De manier waarop Lucia haar verhaal vertelt vanuit een alwetend perspectief hield mijn aandacht continu vast.
Lucia is een personage dat zeer sterk verandert doorheen het verhaal. In het begin van het verhaal is zij jong en naïef en schaamt zijn zich zeer sterk voor haar verminking. Wanneer zij haar sluier draagt voelt zij haar zekerder omdat niemand haar ware ‘schoonheid’ kan zijn. Zij schermt zich volledig af van de wereld rond haar door het dragen van haar sluier. Echter op het einde van het verhaal spreekt zij af met Casanova, waarbij zij haar sluier niet draagt. Dit is voor haar een zeer belangrijk moment en voor mij een zeer spannend moment. Lucia laat haar ware ik aan de wereld opnieuw zien. Er wordt met haar gespot maar dat raakt haar niet meer, zij is sterker geworden. De mensen bespotten haar uiterlijk maar niet haar persoonlijkheid.
“Mijn gebrek. Dit was het onderdeel van mijn plan waartegen ik het meest had opgezien: het nog eens open en bloot te moeten tonen. Nu het eenmaal zover was deed dit geen zeer. Integendeel. Het was zo lang weggestopt geweest dat de verandering in mijn houding mij overviel. Het zou onzin zijn te zeggen dat ik ineens zoiets als trots aan mijn uiterlijk ontleende, maar schaamte voelde ik er op dat moment evenmin voor.” (p. 222)
Om af te sluiten zou ik het graag nog even over Giacomo Casanova willen hebben. Voor ik het boek had gelezen wist ik enkel dat ‘Een Casanova’ geassocieerd werd met een vrouwenversierder maar meer wist ik niet van hem (schaamte). Als je even opzoekt op het internet kom je in een paar klikken zeer veel te weten over deze man. Hij was een avonturier en heeft zeer veel vrouwen liefgehad, maar wat hem bekend heeft gemaakt zijn de beschrijvingen van zijn leven: memoires. In een van deze memoires komt Lucia aan bod en dat is de aanleiding van dit boek. Arthur Japin wou een verhaal schrijven over Casanova waarin hij niet de hoofdrol speelt. Japin wou een verhaal vertellen over Casanova vanuit de ogen van één van de weinige vrouwen die Casanova onrecht zou hebben aangedaan. Na het lezen van deze historische roman kan je dus wel degelijk stellen dat Casanova een vrouwenversierder was maar ook een persoon dat Lucia zeer veel pijn heeft gedaan. Persoonlijk vind ik Casanova een arrogante zak, hij laat Galathée de Pompignac van hem genieten. Hij brengt zijn tijd door met haar omdat zij er volgens hem mooi uit ziet en omdat hij graag in haar gezelschap is. Maar wanneer hij Lucia ziet, die verminkt is in haar gezicht wil hij niets met haar te maken hebben. Alhoewel hij luistert naar haar verhaal en hij haar wat geld wil aanbieden, krijg ik toch het gevoel dat hij helemaal niet op zijn gemak is bij haar. Galathée de Pompignac en Lucia zijn één en dezelfde persoon, alleen is Galathée gesluierd. Casanova komt voor mij over als een persoon dat op iedereen neerkijkt zeker in het laatste deel van het verhaal wanneer hij een brief schrijft naar Galathée over de ontmoeting met Lucia.
“Zij zag er onbeschrijflijk uit. Ze kan toch onmogelijk ouder zijn dan dertig, maar dit telt niet, ze lijkt wel vijftig of ouder nog en vrouwen zijn nu eenmaal zo oud als hun uiterlijk aangeeft.”
Een schitterend gebrek was voor mij een verhaal over liefde en wijsheid, over rondreizen en mensen ontmoeten, maar vooral over het feit dat je jezelf niet mag verliezen door je uiterlijk. De uitspraak die mensen over jou mag je ziel niet raken enkel de oppervlakte.
Geraadpleegde elektronische bronnen:
- Boekbeschrijvingen (http://www.boekbeschrijvingen.nl/japin-arthur/japin2.html#japin7) Geraadpleegd op 2014-11-10
- Cobra (http://cobra.be/cm/cobra/videozone/archief/boek/1.1465262) Geraadpleegd op 2014-11-11
- Hotel Boekenlust( http://www.hotel-boekenlust.nl/bibliotheek/j.html) Geraadpleegd op 2014-11-10
- Biography (http://www.biography.com/people/giovanni-giacomo-casanova-38011) Geraadpleegd op 2014-11-11
- Van Stockhum (http://www.vanstockum.nl/boeken/romans-spanning/literaire-roman-novelle/nl/een-schitterend-gebrek-arthur-japin-9789029573641/) Geraadpleegd op 2014-11-10
- Wintertuinfestival (http://www.wintertuinfestival.nl/zaterdag/) Geraadpleegd op 2014-11-10
- Wikipedia (http://nl.wikipedia.org/wiki/Giacomo_Casanova) Geraadpleegd op 2014-11-10
Literatuurblog 